Πολλοί μη ειδικοί και ΄΄ειδικοί΄ του FB καθημερινά μας βομβαρδίζουν με ποικιλία θέσεων και απόψεων για τα εμβόλια που εχουν παρασκευαστεί και χρησιμοποιούνται για την πρόληψη της COVID-19.Πολλά απο τα γραφόμενα καταδεικνύουν την έλλειψη γνώσης για το ανοσοποιητικό σύστημα και τον τρόπο λειτουργίας του όπως και την ανεπαρκή γνώση τής δράσης των εμβολίων και των ποικίλων παραγόντων που μπορούν να επηρεάσουν την ανοσοαπόκριση κάθε οργανισμού. Θα προσπαθήσω απλά και σύντομα να δώσω κάποια δεδομένα.
Μέσα απο αυτά θα φανεί γιατί για κάθε εμβόλιο υπάρχει διαφορετικό σχήμα εμβολιασμού ή ανάγκη επαναληπτικών δόσεων ή ακόμα και ανάγκη χορήγησης κάθε χρόνο ( πχ γρίπη).Ας μήν μας ξενίζει λοιπόν η συζήτηση για πιθανή χορήγηση και τρίτης δόσης για τα εμβόλια για την Covid-19.
Πληθώρα ερευνών και μελετών εχουν διαπιστώσει οτι υπάρχει σημαντική διακύμανση μεταξύ ατόμων στην ανοσοαπόκριση σε ένα εμβολιασμό. Πολλοί παράγοντες επηρεάζουν ποικιλότροπα τόσο την την χυμική όσο και την κυτταρική απόκριση των εμβολίων στους ανθρώπους.
Αυτοί μπορεί να είναι εγγενείς παράγοντες του ξενιστή – εμβολιαζόμενου (όπως ηλικία, φύλο, γενετική και συννοσηρότητα), περιγεννητικοί παράγοντες (όπως ηλικία κύησης, βάρος γέννησης, μέθοδος σίτισης και μητρικοί παράγοντες) και εξωγενείς παράγοντες (όπως προϋπάρχουσα ανοσία, μικροβίωμα, λοιμώξεις και αντιβιοτικά). Επιπλέον, περιβαλλοντικοί παράγοντες (όπως γεωγραφική τοποθεσία, εποχή, μέγεθος οικογένειας και τοξίνες), παράγοντες συμπεριφοράς (όπως κάπνισμα, κατανάλωση αλκοόλ, άσκηση και ύπνος) και διατροφικοί παράγοντες (όπως δείκτης μάζας σώματος, μικροθρεπτικά συστατικά και εντεροπάθεια) επηρεάζουν επίσης τον τρόπο με τον οποίο τα άτομα ανταποκρίνονται στα εμβόλια. Επιπλέον, παράγοντες που αφορούν στο ίδιο το εμβόλιο (όπως τύπος εμβολίου, τρόπος κατασκευής, ανοσοενισχυτικό και δόση) και παράγοντες χορήγησης (χρονοδιάγραμμα, σημείο χορήγησης, χρόνος εμβολιασμού , οδός χορήγησης και συγχορηγούμενα εμβόλια και άλλα φάρμακα) είναι επίσης σημαντικοί. Η κατανόηση όλων αυτών των παραγόντων και των επιπτώσεων τους στο σχεδιασμό μελετών εμβολίων και αποφάσεων σχετικά με τα προγράμματα εμβολιασμού προσφέρει τρόπους βελτίωσης της ανοσογονικότητας και αποτελεσματικότητας του εμβολίου.
Προγενέστερες λοιμώξεις
Προηγούμενες λοιμώξεις μπορεί να κατευθύνουν το ανοσοποιητικό σύστημα να ανταποκριθεί διαφορετικά στον εμβολιασμό.
Για παράδειγμα, ο ιός SARS-CoV-2 ανήκει σε μια μεγάλη οικογένεια κορωναϊών που προσβάλλουν τον άνθρωπο, μερικοί εκ των οποίων ευθύνονται για κοινά κρυολογήματα. Η έκθεση σε αυτούς τους κορωναϊούς και η ανάπτυξη ανοσοκυττάρων μνήμης μπορεί να συνεπάγεται ισχυρότερη ή ταχύτερη απόκριση σε εμβόλιο για την COVID-19.
Ορισμένοι άνθρωποι μπορεί να έχουν υπάρχουσα ανοσία στον αδενοϊό που χρησιμοποιείται σε ορισμένα εμβόλια για τη χορήγηση της πρωτεΐνης-ακίδα του SARS-CoV-2 οπότε παρατηρείται μικρή ανοσοαπόκριση.
Τα γονίδια
Τα γονίδια διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στη ρύθμιση του ανοσοποιητικού συστήματος.
Στο εμβόλιο της γρίπης πχ εχουν καταγραφεί διαφορές στην ανοσολογική απόκριση ανδρών και γυναικών που φαίνεται οτι οφείλονται σε γονιδιακούς λόγους. Διαφορές μεταξύ ανδρών και γυναικών έχουν παρατηρηθεί και στην ανοσοαπόκριση στα εμβόλια έναντι της COVID-19.
Άτομα με κληρονομικές ανοσολογικές ανεπάρκειες μπορεί επίσης να να έχουν μειωμένη ή καθόλου ανοσοαπόκριση.
Η ηλικία
Το ανοσοποιητικό σύστημαμεταβάλλεται κατά τη διάρκεια της ζωής μας, γεγονός το οποίο επηρεάζει τη δυνατότητα επαρκούς ή μη ανοσοαπόκρισης.
Στα βρέφη και στα παιδιά το ανοσοποιητικό σύστημα ειναι ακόμα υπο ανάπτυξη οπότε και η ανοσολογική τους απόκριση μπορεί να διαφέρει από εκείνη των ενηλίκων. Μεγαλώνοντας το ανοσοποιητικό σύστημα αλλάζει με αποτέλεσμα την αδυναμία να διατηρήσουμε αποτελεσματική μακροχρόνια ανοσία , να παράξουμε ικανοποιητικό αριθμό αντισωμάτων και να προστατευτούμε απο τις λοιμώξεις. Αυτό εξηγεί εν μέρει γιατί ηλικιωμένα άτομα ακόμα και χωρίς συννοσηρότητα που έχουν εμβολιαστεί πλήρως εναντι της covid-19 νοσούν ή ακόμα και καταλήγουν.
Τρόπος ζωής-Συμπεριφορά
Η διατροφή, η άσκηση, το άγχος και το κάπνισμα επηρεάζουν την ανοσολογική απόκριση στον εμβολιασμό, συνεπώς ένας υγιεινός τρόπος ζωής συμβάλλει θετικά στην καλύτερη λειτουργία του ανοσοποιητικού μας συστήματος.
Μελέτες έχουν καταδείξει επίσης ότι το εντερικό μικροβίωμα μπορεί να επηρεάσει την ανοσοαπόκριση στον εμβολιασμό.
Περί εμβολίων:
1.Κανένα εμβόλιο παλαιότερο ή νεώτερο δεν προσφέρει 100% ατομική προστασία.
2.Η επίτευξη ανοσίας αγέλης ή τειχους ανοσίας προυποθέτει διαφορετικό ποσοστό εμβολιασμένων ατόμων για κάθε εμβόλιο.
3.Η λεγόμενη αποστειρωτική ανοσία δηλ. Δεν μολύνομαι (κολλώ),Δεν νοσώ ,Δεν μεταδιδω ισχύει μόνο για ορισμένα εμβολια.
4.Για κάθε διαφορετικό εμβόλιο υπαρχει ενα ποσοστο 5 ως 15 % ανθρώπων που ΔΕΝ αναπτύσσουν ανοσία- αντισώματα.( non responders).Αλλο λοιπόν ο ” εμβολιασμένος” αλλο ο άνοσοποιημένος.
6.Το ίδιο ισχυει σε ένα ποσοστο και για άτομα που νοσούν χωρίς να αποκτήσουν φυσική ανοσία ή αποκτουν παροδική ανοσία.
7.Η νόσηση και εξέλιξη κάθε νόσου ειναι εξατομικευμένη και δεν ανταποκρινεται σε μέσους όρους και εξαρτάται απο πολλούς παράγοντες.
8.Αλλο πράγμα είναι η θεραπεία και άλλο η πρόληψη.Πολλές φορες μπορεί να υπάρξει συνδυασμός.
9.Το ζητουμενο στα συζητούμενα εμβόλια είναι η μή νόσηση και η κατάληξη στην ΜΕΘ όπου ο κίνδυνος θανάτου αυξάνεται κατακορυφα απο αιτίες ενδονοσοκομειακές.
10.Τα εμβόλια κατα της covid-19 δίνουν μεγάλο ποσοστό ασφάλειας και αποτρεπουν την βαρεια νόσηση ,την ΜΕΘ κλπ.και φαίνεται ότι η προσφερόμενη ανοσία( αντισώματα) προσομοιάζει με αυτή της φυσικής νόσησης .
11.Τα εμβόλια δεν καταστέλλουν το ανοσοποιητικό μας σύστημα αλλά αντιθέτως το ενεργοποιούν .
12. Ο ρυθμός ( ταχύτητα ) εμβολιασμού ωστε να θεωρείται αποτελεσματικός και η επίτευξη μεγάλου ποσοστού ανοσοποιημένων ατόμων ( τείχος ανοσίας) πρέπει να ΄΄συμβαδίζει ΄΄ ή να ξεπερνά αν είναι δυνατόν την ταχύτητα μετάδοσης (Ro , Rt) ενός νοσήματος.
13. Τα εμβόλια που χορηγούνται για κάθε διαφορετικό νόσημα έχουν διαφορετικό σχήμα χορήγησης , διαφορετικό αριθμό δόσεων και μπορούν να επαναλαμβάνονται σε τακτά χρονικά διαστήματα ώστε να εξασφαλίζεται η διάρκεια και επάρκεια της ανοσίας.
14. Πάντοτε ο εμβολιασμός ειναι προαιρετικός
Δρ.Ν.Κονναρής, Παιδίατρος
Πρόσφατα σχόλια